Kathalijne Buitenweg: ‘Geef jongeren een plek om te dromen en te leren’

Jaren geleden sprak ik voor studenten aan de Universiteit van Amsterdam over hoe ik Europarlementariër was geworden. Mijn voormalig studiebegeleider verwachtte overduidelijk dat dit grotendeels te danken was aan de opleiding Europese Studies aan de UvA. Het moet een teleurstelling voor hem zijn geweest dat dat niet het verhaal was dat ik vertelde. Want ik denk dat vooral mijn activiteiten bij Nivon bepalend zijn geweest. Daar is het pad begonnen naar het nadenken over de samenleving, mijn eigen rol, en uiteindelijk zelfs mijn Europese activiteiten.

Het begon in 1982. Eerder had ik deelgenomen aan Pinksterkampen en zomerkampen, maar met de werkgroep 12+ organiseerde ik toen voor het eerst zelf activiteiten. ‘Voor en door jongeren’ was onze slogan. Het meest staan mij de weekenden bij die we hielden in Ons Honk, bij Lage Vuursche, rond thema’s als de relatie met je ouders, vriendschap en je uiterlijk. Destijds vond ik de weekenden vooral gezellig: eindeloos discussiëren, spelletjes doen, corvee, ’s avonds spoken in het bos en daarna slapen met matrassen naast elkaar op ‘de strijkplank’.

Later realiseerde ik me dat 12+ veel meer was dan dat. Het was eigenlijk een school voor burgerschap. We leerden daar plannen maken, samenwerken, openstaan voor andere perspectieven, nadenken over je eigen rol en oplossingen bedenken als iets in de soep dreigde te lopen. We moesten zelf gesprekken leiden, en omgaan met mensen die daar geen zin in hadden of onverwacht emotioneel werden. Er was een volwassen begeleider bij, maar anders dan op school konden we zelf bepalen wat we deden en hoe we het aanpakten. We waren – binnen een warm kader – verantwoordelijk voor de organisatie en voor elkaar.

Veel zorgen hadden we niet. Zo was het niet nodig om per project financiering bij elkaar te scharrelen. Er was een vast bedrag, en daar konden we elk jaar weer mooie dingen voor bedenken. En bovenal: er was een vast honk.

Een paar jaar later werd ik gekozen in het bestuur van Nivon Jeugd en Jongeren. Dat was mijn eerste verkiezing, met alle spanning die erbij hoort om je kop boven het maaiveld uit te steken. Weer later, begin jaren negentig, miste ik veel colleges Europese Studies omdat ik via de internationale tak van Nivon, de IYNF, op het Europese pad was geraakt. Ik ben ontzettend dankbaar voor de kansen die ik zo heb gehad, van Franse taalles op het European Youth Center tot het leren omgaan met cultuurverschillen.

Deze ruimte om te leren en te experimenteren gun ik jongeren van nu ook. En ik hoop dat zij daar ook een eigen plek voor krijgen. Want er zullen vast hele valide financiële redenen zijn geweest om Ons Honk te verkopen, maar pijnlijk is het wel. De natuurvriendenhuizen zijn ooit, meer dan honderd jaar geleden, opgericht om mensen een plek te bieden om na te denken over de samenleving. Om even los te komen van het eindeloze geestdodende werk in de stampende fabrieken, en zo een voorstelling te kunnen maken van hoe we de wereld willen veranderen. Zulke plekken zijn nu ook nog nodig. Waar jongeren samen zijn, en los van beeldschermen en verplichtingen met elkaar praten en dromen over de wereld van morgen. We hebben hun verbeeldingskracht hard nodig.

Tekst: Kathalijne Buitenweg

Foto’s: David Hup en Archief NivonJongeren

Tweede Kamerlid Kathalijne Buitenweg schreef deze column als gastcolumnist voor Toorts.

NivonJong is de jongerenafdeling van Nivon, speciaal voor iedereen tussen 15 en 30 jaar.